Herdenkingsplaats bij de Katzenkopf-bunker in de Regio Mullerthal met herdenkingskruis en rotsbunkers, omgeven door bomen
©ORT MPSL

Herdenkingstoerisme

in de Regio Mullerthal – Luxemburgs Kleine Zwitserland

Op 10 mei 1940 werd Luxemburg bezet door de Duitse Wehrmacht als onderdeel van de Westelijke Campagne. De bezetting duurde tot Luxemburg in september 1944 werd bevrijd door het Amerikaanse leger. 

In termen van bevolking leed Luxemburg het op één na hoogste aantal slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog na Polen. In totaal stierven 5.703 Luxemburgers tijdens de oorlog, wat neerkomt op 1,9% van de toenmalige bevolking. 

Bijna elke Luxemburgse familie had slachtoffers te betreuren, of het nu ging om soldaten die vanaf 1942 onder dwang werden gerekruteerd door de Duitse bezettingsmacht of die aan de kant van de geallieerden vochten, politieke en raciale slachtoffers die werden gedeporteerd en vermoord, of burgers die tijdens de oorlog omkwamen, vooral tijdens de Slag om de Ardennen. 

In veel steden en dorpen vind je gedenkplaten of monumenten ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de oorlog en de nazimisdaden.

Nadat de neutrale staat Luxemburg op 10 mei 1940 werd bezet door de Duitse Wehrmacht, was de daaropvolgende bezetting een moeilijke tijd voor de Luxemburgse bevolking, die werd onderworpen aan de terreur en onderdrukking van de nationaalsocialisten. 

Luxemburg werd in september 1944 bevrijd door de Amerikaanse troepen. De bevrijding speelt een belangrijke rol in het culturele geheugen van Luxemburg en daarom herdenken veel gedenktekens de Amerikaanse bevrijders.

Gedenktekens bieden bezoekers een beter begrip van een van de donkerste periodes uit de recente geschiedenis, de Tweede Wereldoorlog. Door de gedenktekens of herdenkingsplaten te bezoeken, leer je wat de mensen in de regio hebben meegemaakt tijdens het Ardennenoffensief. Deze sites bieden een ontroerende en inspirerende reis door de geschiedenis, illustreren de menselijke veerkracht en benadrukken het belang van vrede en wederzijds begrip.

Oorlogsmonumenten en bevrijdingsmonumenten

Sporen van oorlog, verhalen over moed en bevrijding

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef ook de Regio Mullerthal – Luxemburg’s Klein Zwitserland  – niet gespaard van de verschrikkingen van de Slag om de Ardennen en de gedwongen dienstplicht. Overal in de regio herinneren gedenktekens en monumenten ons aan het lijden, de moed en de veerkracht van de lokale bevolking die voor de vrijheid vocht.

Deze plaatsen nodigen bezoekers uit om even stil te staan, te herdenken en na te denken over de waarden van vrede en solidariteit die voortkwamen uit een van de donkerste hoofdstukken uit de geschiedenis.

Stenen oorlogsmonument met opschrift en Luxemburgse vlag, omringd door planten en bomen.
©ORT MPSL
©Gemeng Konsdref
Monument „HILL – 313"
Zwerfkei in Lauterborn herdenkt de Amerikaanse soldaten
Meer informatie
©Anne Lommel
Memorial Girsterklaus
Op de oude begraafplaats in Girsterklaus, naast de kapel, staat een gedenksteen voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit de dorpen Girst en Hinkel.
Meer informatie
©ORT MPSL
War World II Memorial - Beaufort
De gedenksteen herdenkt diegenen die vermist of gedood werden tijdens de Tweede Wereldoorlog
Meer informatie
©ORT MPSL
Monument Medernach
Het monument in Medernach herdenkt de inzet van de 9e Amerikaanse Pantserdivisie tijdens het Ardennenoffensief.
Meer informatie
©ORT MPSL
Monument voor de slachtoffers Rosport
Monument voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Rosport.
Meer informatie
©Gemeng Noumer
Gedenkteken Nommern
Het gedenkteken is opgericht ter nagedachtenis aan de elf oorlogsslachtoffers van de gemeente Nommern.
Meer informatie
©ORT MPSL
Slag om de Ardennen & "Bowling Alley“ Echternach
E Company werd gestationeerd in het centrum van Echternach en G Company in Lauterborn met het hoofdkwartier in de molen van Dieschbourg.
Meer informatie
©ORT MPSL
Monument Steinheim
Het monument staat voor de kerk in Steinheim en eert de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit Steinheim.
Meer informatie
©Gaul’s Legacy Tours
Monument van de Amerikaanse veteranen in Weilerbach
Het US Memorial Weilerbach is voornamelijk gewijd aan het US 10th Infantry Regiment en het US 7th Engineer Combat Battalion.
Meer informatie
©ORT MPSL
"Roude Léiw" rots
Beeld met de inscriptie “Mir wölle bleiwe wat mir sin”.
Meer informatie
©ELISABETH WEBER
neerstorten van een jachtbommenwerper in Schoos
Op 16 februari 1945 stortte een vliegtuig van de Republic P-47 Thunderbolt neer bij Schoos. De naam van de piloot was Donald H. Huff.
Meer informatie
©ORT MPSL
Gedenkplaat voor de bevrijding van Beaufort
De gedenkplaat aan de kerk herdenkt de bevrijding van Beaufort van de Nationaal-Socialisten.
Meer informatie
©ORT MPSL
Bom van de Tweede Wereldoorlog in Consdorf
Het monument bestaat uit een onschadelijke Amerikaanse bom die in oktober 1944 door een Amerikaans vliegtuig, een B17F Flying Fortress bommenwerper, werd afgeworpen in de velden bij Consdorf.
Meer informatie

Lourdesgrotten & Mariamonumenten

Spirituele plaatsen van hoop en toewijding

In de hele Regio Mullerthal werden talrijke Lourdesgrotten, Mariakapellen en kleine kapelletjes, de zogenaamde “Bildchen”, opgericht als uitdrukking van dankbaarheid, geloof en hoop tijdens of na moeilijke tijden.

Ze bieden bezoekers rustige plekken voor bezinning en gebed – plaatsen waar herinnering een spirituele vorm krijgt en zowel het persoonlijke geloof als het gezamenlijke verlangen naar vrede wordt geëerd.

De Bildchen zijn kleine kapelletjes of bedevaartsoorden, waarvan de meeste werden opgericht ter nagedachtenis aan personen die stierven of werden gered voor hun land. Omdat Luxemburg traditioneel een zeer katholiek land was, is de diepe betekenis van deze herdenkingsplaatsen vandaag de dag nog steeds voelbaar. (Teksten van Fred Schaaf)

Het "Bildchen" in Hersberg
©ORT MPSL
©ORT MPSL
Lourdesgrot Girsterklaus
De Lourdesgrot in Girsterklaus werd in 1910 gebouwd door de toenmalige kluizenaar. Ze ligt vlak bij de kapel van Girsterklaus, het oudste bedevaartsoord van Luxemburg.
Meer informatie
©ORT MPSL
Lourdesgrot Trooskneppchen Echternach
De Lourdesgrot Trooskneppchen werd in 1911 gebouwd door een vrouw uit Echternach. Ze ligt aan Route 2 van de Mullerthal Trail en is een geliefde rustplaats voor wandelaars.
Meer informatie
©ORT MPSL
Lourdesgrot Siwebaach Haller - Grotte Jamerbréck
Tijdens de Tweede Wereldoorlog verborgen jonge Luxemburgers zich in een rots bij de Siwebaach in Haller. Na de oorlog bouwden ze hun schuilplaats om tot een Lourdesgrot als dank aan Maria voor haar bescherming.
Meer informatie
©ORT MPSL
Maria Thérèsia monument – Osweiler
Langs de weg van Echternach naar Osweiler staat bij “An der Zëmpelbaach” een stenen monument ter ere van de heilige Maria Theresia, rond 1930 opgericht door de familie Schaminé-Weydert als dank voor de genezing van hun zoon.
Meer informatie
©ORT MPSL
Bildchen - Hersberg
Het “Heeschbrecher Bildchen” is een oud bedevaartsoord bij Altrier. In een 500 jaar oude eik staat een Mariabeeld dat herinnert aan een ongeluk uit 1731.
Meer informatie
©Gemeng Konsdref
Bildchen - Consdorf
De “Grotte am Bach” in Consdorf herinnert aan een ongeval rond 1830 en een gelofte uit de Tweede Wereldoorlog. Tot op vandaag wordt ze als dankplaats onderhouden.
Meer informatie
©ORT MPSL
Bäertreffer Bildchen: Mater Dolorosa Berdorf
Het “Bildchen” bij Berdorf werd in 1939 opgericht op initiatief van een priester. De rotsnis met de Mater Dolorosa bood tijdens de oorlog troost aan vele mensen.
Meer informatie
©ORT MPSL
Lourdesgrot „Gefale Leeën“ Steinheim
De Lourdesgrot “Op Kuerderts” werd in 1913 gebouwd door de inwoners van Steinheim. Ze ligt aan wandelroute R8 en biedt een prachtig uitzicht over het dal van de Sûre.
Meer informatie
©ORT MPSL
Mariagrot van de gedwongen rekruten – Berdorf
Na de Tweede Wereldoorlog bouwden vier jonge mannen een Mariabeeld in de Breechkaul als dank voor hun terugkeer en ter nagedachtenis aan zes kameraden.
Meer informatie

Mensen & verhalen van herinnering

Gezichten, stemmen en gebeurtenissen die de geschiedenis levend houden

De herinnering in de Regio Mullerthal wordt ook gevormd door mensen en hun verhalen – van de aanwezigheid van Ernest Hemingway tijdens de oorlog tot lokale evenementen zoals Besch am Krich – Krich am Besch, die de gedwongen rekrutering en het dagelijks leven onder bezetting herdenken.

Deze verhalen verbinden de menselijke ervaring van oorlog met de culturele identiteit en veerkracht van de regio van vandaag.

Een oude legermotor en jeep staan in het bos, omringd door bladeren en uitrusting.
©CEBA
©ORT MPSL
„Bësch am Krich - Krich am Bësch“
Het doel van dit evenement is om “het bos in tijden van oorlog en oorlog in het bos” te laten zien, en het vond voor de laatste keer plaats op zaterdag 5 juli 2025 in Echternach.
Meer informatie
©ORT MPSL
Ernest Hemingway, Dickweiler
Ernest Hemingway kwam op 4 januari 1945 aan in Dickweiler, waar de C Company van het 22nd Regiment (4th US Infantry Division) een commandopost had ingericht in een huis.
Meer informatie

Alle locaties op de kaart

21 resultaten
  • ©ORT MPSL
    Lourdesgrot Girsterklaus
    De Lourdesgrot in Girsterklaus werd in 1910 gebouwd door de toenmalige kluizenaar. Ze ligt vlak bij de kapel van Girsterklaus, het oudste bedevaartsoord van Luxemburg.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    „Bësch am Krich - Krich am Bësch“
    Het doel van dit evenement is om “het bos in tijden van oorlog en oorlog in het bos” te laten zien, en het vond voor de laatste keer plaats op zaterdag 5 juli 2025 in Echternach.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Lourdesgrot Trooskneppchen Echternach
    De Lourdesgrot Trooskneppchen werd in 1911 gebouwd door een vrouw uit Echternach. Ze ligt aan Route 2 van de Mullerthal Trail en is een geliefde rustplaats voor wandelaars.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Lourdesgrot Siwebaach Haller - Grotte Jamerbréck
    Tijdens de Tweede Wereldoorlog verborgen jonge Luxemburgers zich in een rots bij de Siwebaach in Haller. Na de oorlog bouwden ze hun schuilplaats om tot een Lourdesgrot als dank aan Maria voor haar bescherming.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Maria Thérèsia monument – Osweiler
    Langs de weg van Echternach naar Osweiler staat bij “An der Zëmpelbaach” een stenen monument ter ere van de heilige Maria Theresia, rond 1930 opgericht door de familie Schaminé-Weydert als dank voor de genezing van hun zoon.
    Meer informatie
  • ©Gemeng Konsdref
    Monument „HILL – 313"
    Zwerfkei in Lauterborn herdenkt de Amerikaanse soldaten
    Meer informatie
  • ©Anne Lommel
    Memorial Girsterklaus
    Op de oude begraafplaats in Girsterklaus, naast de kapel, staat een gedenksteen voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit de dorpen Girst en Hinkel.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    War World II Memorial - Beaufort
    De gedenksteen herdenkt diegenen die vermist of gedood werden tijdens de Tweede Wereldoorlog
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Monument Medernach
    Het monument in Medernach herdenkt de inzet van de 9e Amerikaanse Pantserdivisie tijdens het Ardennenoffensief.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Monument voor de slachtoffers Rosport
    Monument voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Rosport.
    Meer informatie
  • ©Gemeng Noumer
    Gedenkteken Nommern
    Het gedenkteken is opgericht ter nagedachtenis aan de elf oorlogsslachtoffers van de gemeente Nommern.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Ernest Hemingway, Dickweiler
    Ernest Hemingway kwam op 4 januari 1945 aan in Dickweiler, waar de C Company van het 22nd Regiment (4th US Infantry Division) een commandopost had ingericht in een huis.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Slag om de Ardennen & "Bowling Alley“ Echternach
    E Company werd gestationeerd in het centrum van Echternach en G Company in Lauterborn met het hoofdkwartier in de molen van Dieschbourg.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Monument Steinheim
    Het monument staat voor de kerk in Steinheim en eert de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit Steinheim.
    Meer informatie
  • ©Gaul’s Legacy Tours
    Monument van de Amerikaanse veteranen in Weilerbach
    Het US Memorial Weilerbach is voornamelijk gewijd aan het US 10th Infantry Regiment en het US 7th Engineer Combat Battalion.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    "Roude Léiw" rots
    Beeld met de inscriptie “Mir wölle bleiwe wat mir sin”.
    Meer informatie
  • ©ELISABETH WEBER
    neerstorten van een jachtbommenwerper in Schoos
    Op 16 februari 1945 stortte een vliegtuig van de Republic P-47 Thunderbolt neer bij Schoos. De naam van de piloot was Donald H. Huff.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Lourdesgrot „Gefale Leeën“ Steinheim
    De Lourdesgrot “Op Kuerderts” werd in 1913 gebouwd door de inwoners van Steinheim. Ze ligt aan wandelroute R8 en biedt een prachtig uitzicht over het dal van de Sûre.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Mariagrot van de gedwongen rekruten – Berdorf
    Na de Tweede Wereldoorlog bouwden vier jonge mannen een Mariabeeld in de Breechkaul als dank voor hun terugkeer en ter nagedachtenis aan zes kameraden.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Gedenkplaat voor de bevrijding van Beaufort
    De gedenkplaat aan de kerk herdenkt de bevrijding van Beaufort van de Nationaal-Socialisten.
    Meer informatie
  • ©ORT MPSL
    Bom van de Tweede Wereldoorlog in Consdorf
    Het monument bestaat uit een onschadelijke Amerikaanse bom die in oktober 1944 door een Amerikaans vliegtuig, een B17F Flying Fortress bommenwerper, werd afgeworpen in de velden bij Consdorf.
    Meer informatie